Asymetryczne przeniesienie wodoru

Asymetryczne przeniesienie wodoru jest (ang. Asymmetric Transfer Hydrogenation, ATH) jest bardzo uniwersalnym narzędziem stereoselektywnej redukcji prochiralnych grup C = O i C = N. N-mono-tosylowane 1,2-diaminy są bardzo efektywnymi induktorami chiralności w reakcjach syntezy asymetrycznej. Źródłem wodoru jest zwykle mieszanina kwasu mrówkowego i trietyloaminy lub, alternatywnie, izopropanol w obecności wodorotlenków metali. Struktura substratu odgrywa bardzo ważną rolę. Cykliczne endogenne iminy zwykle dają najwyższą wydajność optyczną produktów.Poniżej podane są wybrane przykłady zastosowań ATH:Res 1 Fig 1 PLStosując tę metodykę byliśmy w stanie dokonać syntezy kilku produktów naturalnych (kryspiny A i tryparginy), a także niektórych związków heterocyklicznych o znaczeniu farmakologicznym (prazikwantelu i aptazepiny).Res 1 Fig 2 PL

Stwierdziliśmy ponadto, że proste monoterpeny, takie jak 1S-(+)-karen i R-(+)-limonen mogą być stosowane jako niedrogie substraty chiralne w konstrukcji N-tosylowanych-1,2-diamin, które skutecznie być stosowane jako ligandy w reakcjach ATH.

Res 1 Fig 3 PL

Roszkowski P., Wojtasiewicz K., Leniewski A., Maurin J.K., Lis T., Czarnocki Z., „Enantioselective synthesis of 1-substituted tetrahydro-β-carboline derivatives via the asymmetric transfer hydrogenation”, J. Mol. Cat. – A Chemical, 232, 143-149 (2005)

Szawkało J., Zawadzka A., Wojtasiewicz K., Leniewski A., Drabowicz J., Czarnocki Z., „First enantioselective synthesis of antitumor alkaloid (+)-crispine A and determination ot its enantiomeric purity by 1H NMR”, Tetrahedron: Asymmetry, 16, 3619-3621 (2005)

Czarnocki S. J., Wojtasiewicz K., Jóźwiak A. P., Maurin J. K., Czarnocki Z., Drabowicz J. „Enantioselective synthesis of (+)-trypargine and (+)-crispine E” Tetrahedron 64, 3176-3182 (2008)

Roszkowski P., Maurin J.K., Czarnocki Z. „First enantioselective synthesis of Aptazepine” Synthesis 44, 241–246 (2012)

Roszkowski P., Maurin J.K., Czarnocki Z., „Synthesis of new mono-N-tosylated diamine ligands based on (R)-(+)-limonene and their application in asymmetric transfer hydrogenation of ketones and imines” Tetrahedron Asymmetry 24, 11, 643-650 (2013)

Roszkowski P., Malecki P, Maurin J.K., Czarnocki Z., “Novel (+)-3-carene derivatives and their application in asymmetric synthesis” Synthesis 47, 4, 569-574 (2015)

Pracownia Chemii Związków Naturalnych Uniwersytetu Warszawskiego